در
حال حاضر سالیانه فقط یک ثلت از اراضی مزروعی کشور زیر کشت و زرع است. همین زمین‌ها
نیز بدون آنکه به آن کود حیوانی یا شیمیائی بدهند زراعت می‌شود و ھنوز در ایران
مانند عده‌ای از کشورهای آسیائی کود حیوانی را به مصرف سوخت می‌رسانند و برای رشوه
زمین مورد استفاده قرار نمی‌دهند. آلات و ابزار کشت و زرع را نیز با دست و از چوب و آهن می‌سازند
و گاوآهن‌ها معمولا چوبی است که فقط تیغه آن از آهن است یا دسته‌ای از آهن به تیغه
چوبی وصل کرده‌اند و بوسیله الاغ روی زمین کشیده می‌شود. در کناره‌های بحر خزر و
خلیج فارس گاومیش بجای الاغ به کار می‌رود و عمل کشت و زرع و درو کلا با دست انجام
می‌گیرد. برای جداکردن دانه گندم از شاخه که معمولا در نزدیکی دهکده روی قطعه زمین
گل‌اندود، خرمن می‌شود، عده‌ای از چهارپایان را روی خرمن می‌دوانند تا شاخه‌ها زیر
پای آنها خرد شود. در این رویه کهنه ناگزیر باید تغییرات اساسی داده شود. ولی باید
دید کدام رویه جدید را باید به جای آن اختیار کرد و چگونه می‌توان میلیون‌ها افراد
کشاورز را که بیشتر آنها هنوز بی‌سواد هستند وادار کرد که دست از رسوم آباء و اجدادی
خود بردارند؟
پاسخ این سئوال‌ها آن است که باید در مسئله
فلاحت ایران تحقیقات دامنه‌دار و وسیعی به عمل آید. مثلا باید دید چرا هر سال دو
ثلث از اراضی مزروعی کشور بعنوان آیش بدون استفاده و معطل می‌ماند؟ علت این امر
قسمتی کمی آب ولی بیشتر نتیجه کمی مواد نیتروژنی در خاک است زیرا کشاورزان زمین را
شیار نموده و بدون اینکه در آن کشت و زرع کنند مدت دو تا چهار سال و بطور متوسط سه
سال به حال خود می‌گذارند تا مواد نباتی که در خاک وجود دارد پوسیده و به نیتروژن
که مورد احتیاج زراعت است تبدیل گردد. این رویه آیش بسیار زیان‌آور
و مخصوصاً مایه اتلاف وقت است زیرا زمین قابل زرع بدون آنکه اندک توجهی از آن
بشود متروک می‌ماند و رطوبت آن صرف روئیدن علف‌های هرزه می‌شود که خود مقداری از
نیتروژن خاک را می‌خورد و باعت کمیابی این ماده لازم در خاک می‌گردد.
بهترین
طریق رفع این اتلاف به کار بردن کود و رشوه در زمین است زیرا رشوه مخصوصاً کود
شیمیائی نه تنها مواد نیتروژنی لازم را در اندک مدتی به خاک می‌رساند، بلکه سایر
مواد ضروری و مخصوصاً گوگرد را نیز به زمین می‌دهد. سابقاً کشاورزان ما به خاصیت
گوگرد پی نبرده و استطاعت خرید کود شیمیائی را نداشتند و برای تأمین سوخت خود از
نفت استفاده نمی‌کردند و کود حیوانی می‌سوزاندند. با به کار بردن کود و اتخاذ رویه
درست برای کشت و زرع مناسب هرفصل دیگر احتیاجی به ادامه طریق آیش و بی‌مصرف
نگاهداشتن زمین نخواهد بود و محصول هر هکتار زمین و مقدار آبی که برای کشت و زرع
بکار می‌رود افزایش بسیار خواهد يافت.
آزمایش‌های
مقدماتی که در ایران در شرایط فعلی به عمل آمده نشان می‌دهد که مثلا اگر در برنج‌کاری
کود کافی به مزارع برسد ۵۰
درصد بر میزان محصول افزوده خواهد شد. بدین جهت ساختن کود شیمیایی در کشور آغاز
گردیده و به قیمتی نازل که خرده مالکین بتوانند نقداً
خریداری کنند یا بهای آن را با شرایط سهل و آسان از شرکت‌های تعاونی دریافت دارند
در دست کشاورزان قرار می‌گیرد. یقین دارم که می‌توان کشاورزان کشور را به فوائد
کود شیمیائی آشنا نمود و مقدار استعمال آن را به آنها یاد داد.
از
این گذشته اگر زمین را بطور صحیح برای زراعت و بذرافشانی آماده کنند محصول آن
افزایش معتنابهی خواهد یافت و در زراعت‌ھائی مانند پنبه و چغندرقند که در کرزه‌های
موازی می‌شود هرگاه زمین را بجای شیار با گاوآهن‌های قدیمی با خیش‌های تازه شیار
کنند می‌توان محصول را تقریباً بیست و پنج درصد افزایش داد و اگر پس از شخم زدن
زمین را با وضع صحیحی برای بذرافشانی آماده کنند در ازدیاد محصول تأثیر دیگری
خواهد داشت.