(۱۳۶)

من هرگز از اعطای سرمایه برای امور خیریه دریغ نکرده‌ام زیرا برای من مسلم است که اگر برای اکثریت طبقه بینوای کشور من اندک فرصتی فراهم گردد خود آنها بقیه را با سر انگشت کوشش و مجاهدت خویش فراھم خواهند ساخت. در فصل بعد اقداماتی که برای بهبود اوضاع مردم مخصوصاً طبقه روستائی به عمل آمده است که قسمت اعظم جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند و بسیاری از آنها از بهترین طبقات کشور و در عین حال کم درآمدترین افراد هستند، تشریح خواهد شد. در فصل یازدهم از کوشش‌هائی که برای تعمیم فرهنگ در میان تمام طبقات اعم از ثروتمند و بینوا به عمل آمده سخن خواهد رفت و در این فصل به ذکر مسائل  دیگری که برای تأمین دمو کراسی اقتصادی مورد توجه و اقدام واقع شده اکتفا می‌شود.

شاید تصور این موضوع تعجب‌آور باشد که پیش از سلطنت پدرم مسئله آبله کوبی جز درمیان ثروتمندان متداول نبود. پدرم نخستین کسی بود که این امر بهداشتی حیاتی را برای مردم الزامی قرارداد ولی مساعی او برای حفظ جمعیت از بیماری مهلک آبله به نتیجه کلی نرسید و ما در فاصله سال‌های ۱۳۳۴ و ۱۳۳۷ بیش از هشت میلیون نفر را بوسیله مأمورین وزارت بهداری بر ضد آبله تلقیح کردیم. در همان مدت برای ریشه‌کن ساختن مالاریا بیش از ده میلیون خانه بوسیله د. د. ت سم‌پاشی شد و در نتیجه اقدامات شدیدی که به عمل آمد کشت خشخاش متوقف و مراکزی برای معالجه معتادین تریاک تأسیس گردید. متجاوز از پنجاه هزار نفر از نظر بیماری تراخم مورد معاینه قرار گرفتند و ۱۹،۰۰۰ مبتلا تحت درمان واقع شدند و نیز ۳۷۰،۰۰۰ نفر مشکوک به امراض تناسلی تحت آزمایش پزشکی واقع و ۱۹،۰۰۰ مبتلا معالجه شدند.

در شهرستان‌های مختلف کشور بیمارستان‌هائی بنا و برای خدمت به مردم آماده شد و ساختمان چندین بیمارستان درمانگاه - زایشگاه - دارالایتام - آسایشگاه مسلولین نیز آغاز گردید.

چون وجود آب‌های آلوده مولد بیماری‌های مختلف بود اقدام به لوله‌کشی شهرستان‌ها برای تأمین آب تصفیه شده یکی از اقدامات ضروری ما بود.

اما انجام این مهم کار آسانی نبود زیرا در کشور ما چندین هزار سال است مردم قراء و قصبات ما عادت داشته‌اند که آب مشروب خود را از جوی‌های سر باز یا از چاه‌های کم عمقی که با سهولت آلوده می‌شود بگیرند. در شهرهای کشور نیز آب مشروب و کارسازی مردم را از جوی‌هائی که کنار خیابان‌ها جاری است تأمین می‌کردند. امروز بیشتر از شهرهای کشور لوله‌کشی شده و برای شهرها و قصبات کوچک نیز طرح‌هائی تنظیم گردیده است.

وزارت کشور عده زیادی دارالایتام و پرورشگاه تأسیس نموده و به مؤسسات خصوصی یا خیریه نیز تأسیس این بنگاه‌ها را اجازه داده و به خانواده‌های فقیر مساعدت‌هائی به عمل می‌آورد.

 

شهربانی کل کشور که زیر نظر وزارت کشور اداره می‌شود به اصلاح زندان‌ها و تاسیس دارالتربیه اقدام نموده و برای تهذیب اخلاق زندانیان و مخصوصاً بزهکاران جوان کوشش می‌کنند. در فصل آینده از اقداماتی‌ که وزارت کشور برای عمران و آبادی و ایجاد اردوهای کار انجام می‌دهد سخن خواهد رفت.

وزارت کشور در قصبه کرج مرکزی تأسیس و صدها نفر از افرادی را که از راه گدائی امرار معاش می‌کردند در آنجا گرد آورده و هر کدام را به آموختن حرفه و پیشه‌ای مانند نجاری و ریسندگی و زرگری واداشته است. این افراد پس از فراگرفتن حرفه خود با دستمزدی که به آنها تعلق گرفته و کمک‌های دیگر مالی که به آنها می‌شود می‌توانند د کانی باز کنند و در نتیجه این اقدام افرادی که ظاهراً مانند طفیلی‌های اجتماع جلوه می‌کردند به پیشه‌ورانی که شغل شرافتمندی دارند مبدل خواهند شد.

کسانی که به مطالعه و امور اجتماعی علاقه داشته باشند و بخواهند در طرز برانگیختن شخصیت افراد و ایجاد حس مسئولیت در آنها به تحقیقات علمی بپردازند این مرکز را محل مناسبی خواهند یافت.