متجاوز
از دوازده کارخانه قندسازی در نقاط مختلف کشور وجود دارد که متعلق به دولت است و
بیشتر آنها قند را از چغندر تهیه می‌کنند. دولت تخم چغندر را به رایگان در اختیار
کشاورزان می‌گذارد و وسایل لازم را برای دفع آفات در اختیار آنها قرار می‌دهد و
محصول آنها را خریداری و به کارخانه حمل می‌نماید.
کارخانه
معظم دخانيات بوسيله دولت اداره می‌شود و درآمد بسیار قابل توجهی دارد. در اوایل
سال ۱۳۳۹ یک
کارخانه بزرگ دیگر بر آن افزوده شد و در نتیجه تولید مواد دخانیه به دو برابر رسید
و هم اکنون روزانه در حدود ۳۰
میلیون سیگارت و در حدود دوازده تن تنباکو و سایر مواد دخانیه تهیه می‌شود و در
دسترس مردم قرار می‌گیرد و اخیراً بنا بر رسم معمول کشورهای غربی سیگارت‌های
فیلتردار تهیه و در قوطی‌های محکم مقوائی بسته‌بندی می‌شود. صادرات سیگارت ایران
به خارج از کشور نیز به میزان قابل توجهی بالغ شده و بتازگی با صدور سیگارت‌هائی
که در قوطی‌های مزین و منقش به مناظر زیبا بسته‌بندی شده است در نواحی شیخ نشین‌های
خلیج فارس بازارهای جدیدی به دست آورده‌ایم خوراک عمده مردم کشور ایران مانند اکثر مردم
مغرب‌زمین از گندم و حبوبات است. از این رو برای ذخیره کافی غلات اقداماتی به عمل
آمده است. در تهران و اهواز و اصفهان و کرمانشاه و مشهد و شیراز و تبریز و سایر
مراکز، سیلوهای مجهز به وسایل مکانیکی احداث شده و هر سال بر عده آنها افزوده می‌شود.
بنگاه راه آهن دولتی دارای یک کارخانه تهیه
تراورس چوبی است که صدها هزار عدد تراورس می‌سازد و بطوری‌که اشاره کرده‌ام اقدام
به تهیه تراورس‌های سیمانی نیز شده است.
در فصول سابق ذکر شد که پدرم مصمم بود که نیروی
مسلح ما بطور کلی به مهماتی که از خارج کشور وارد می‌شود متکی نباشد و دولت من نیز
همان تصمیم را دنبال می‌کند و تفنگ و مسلسل‌های سبک و مهمات دیگر در کارخانه‌های
ایران ساخته می‌شود.
در چند کیلومتری غرب تهران در محوطه‌ای زیبا که
مانند دانشگاهی است، بنگاه دولتی سرم سازی رازی واقع شده است. این بنگاه بنام
دانشمند بزرگ و طبیب عالیقدر ایرانی ابوبکر محمد ذکریای رازی متوفی بسال ۶۰۶ هجری قمری نامیده شده است. در این بنگاه
مقادیر قابل توجهی سرم ضد بیماری‌های انسانی و حیوانی ساخته می‌شود و پیوسته در
رشته زیست‌شناسی به تحقیق و بررسی و آزمایش می‌پردازد ودارای بهترین کتابخانه طبی
و بهداشتی در ایران است.
این
بنگاه در هر سال بطور معمول در حدود چهل میلیون سرم براى معالجه بیماری‌های متنوع
می‌سازد. مؤسسه پاستور وابسته به دولت نیز که در حیات پدرم تأسیس یافته است
تقریباً همان فعالیت‌های بنگاه رازی را انجام می‌دهد و این دو مؤسسه بمناسبت
تحقیقات علمی که انجام می‌دهند و سطح عالی علمی که دارند شهرت بسزائی کسب کرده و
کشور ایران را از این حیث از سایر کشورها بی‌نیاز ساخته‌اند.
راجع
به اقداماتی که دولت من در رشته علوم و فنون مربوط به صنایع نفت به عمل آورده در
این کتاب سخن خواهد رفت. اقدام دیگری که برای توسعه و پیشرفت بررسی‌های علمی و
صنعتی در کشور ایران به عمل آمده تأسیس اداره استاندارد و نمونه‌ها است که در سال ۱۳۳۸ افتتاح گردید. وظیفه این
اداره بالا بردن نوع محصول و نظارت در مرغوبیت ومتحدالشکل بودن کالاهائی است که به
خارج حمل می‌شود. متأسفانه معدودی از صادرکنندگان کوتاه نظر ایرانی صادرات را از
رونق انداخته‌اند و با صدور قالی‌های کم ارزش و جوهری به جای قالی‌های نفیس و ثابت
و خشکبار آلوده و ناپاک و آغشته با ریگ و خاک و عدل‌های پنبه محتوی آجر وسنگ
بمنظور افزایش وزن، موجبات بی‌اعتباری محصولات را فراهم ساخته‌اند و ما در نظر
داریم به این اوضاع اسفناک خاتمه دهیم و طوری کنیم که خریدار خارجی وقتی اجناس
ایران را تحویل می‌گیرد در خود احساس مسرت کند و چین بر چهره وی پدیدار نگردد.