(۱۵۱)

اقساطی که از خریداران اراضی متدرجاً وصول می‌گردد باضافه حق‌العملی که به بانك تعلق می‌گیرد سرمایه بانک را افزایش داده و موجب می‌شود که این مؤسسه برای کمک به کشاورزانی که مالک اراضی می‌شوند آماده‌تر گردد .

چون نظر من این بود که بانک عمران بجای اینکه مانند یک بانک عادی، به کار‌های معاملاتی بپردازد منحصراً مؤسسه‌ای برای خدمات اجتماعی باشد طبعاً در چند سال اول شروع به کار متحمل ضررهای هنگفتی گردید. برای جبران این ضرر و افزایش بنیه مالی آن برای کمک به کشاورزان بانک در سال ۱۳۳۶وارد فعالیت‌های بازرگانی گردید و اینک سپرده‌های اشخاص را قبول کرده و حساب جاری برای مشتریان باز می‌کند و وام‌های معمولی بازرگانی می‌دهد. منافع این عملیات آنقدر بوده است که با وصف آنکه اتصالا بر میزان وام‌هائی که به کشاورزان می‌دهد افزوده شده است، ضرر‌های سابق نیز جبران گردیده است.

 

تا اواسط سال ۱۳۳۹ در حدود یک سوم از اراضی مزروع املاک پهلوی بین کشاورزان خرده مالک تقسیم گردید و تا دوسال دیگر نصف بقیه اراضی قابل زرع این املاک که عملا مستعد بهره‌برداری است بین سایر کشاورزان تقسیم خواهد شد و در ضمن این مدت برای قابل زرع ساختن هزاران هکتار دیگر از املاک شخصی من اقدام می‌شود تا در آن موقع برای تقسیم بین کشاورزان آماده باشد.

البته سرعت در امر تقسیم اراضی باید با استعداد و امکانات بانک عمران در اعطای وام به کشاورزان متناسب باشد و این نکته باید مؤکداً خاطر نشان شود که تقسیم اراضی بدون اینکه برای کشاورزان تازه مالک وسائلی فراهم باشد که حداکثر استفاده را از زمین خود بردارند چیزی جز زحمت ونگرانی برای آنها به وجود نخواهد آورد.

از کمک‌هائی که بانک عمران به کشاورزان می‌کند، وام‌هائی که با نظارت خود به آنها اعطا می‌نماید از همه مهم‌تر است. این بانک تاکنون وام‌های کوچکی به کشاورزان خرده مالک جدید داده است و علاوه بر آن اعتباراتی که منافع آن بطور غیر مستقیم به کشاورزان می‌رسد داده و با تشکیل شرکت‌های تعاونی روستائی و تأمین سرمایه آن شرکت‌ها امکانات تازه‌ای برای اخذ وام و سایر تسهیلات برای کشاورزان فراهم ساخته است.

بانک عمران تاکنون عده زیادی تراکتور و کمباین خریداری نموده و به حفر عده زیادی چاه عمیق اقدام کرده و بیش از صدها تن جوان روستائی را به کشور آلمان برای فراگرفتن فنون نوین کشاورزی اعزام داشته است. اخیراً به کمک مادی بنیاد پهلوی قریه جدیدی بنام شاه آباد در یازده کیلومتری شهر ساری بوسیله کشاورزان و خانواده آنها که در آن منطقه به کشاورزی مشغول بوده‌اند احداث گردیده و هر یک از این خانواده‌ها در قریه مزبور صاحب خانه‌ای شده‌اند. بانک عمران نیز در حدود ۱۲۰ دستگاه خانه کوچک دیگر ساخته و اعتباراتی هم به سایرین داده است.

در روستاها و قصبات تقسیم شده صدها کلاس اکابر دایر گردیده است. اداره عمران وزارت کشور مأمورین ورزیده در امور دهات را بعنوان دهیار به املاک تقسیم شده اعزام داشته است تا برای تکمیل آبادانی و عمران این قراء اقداماتی از قبیل ساختن آموزشگاه‌ها و جاده‌ها و فراهم آوردن وسایل بهداری وتعلیم روستائیان به امور بهداشت و بهبود وضع کشاورزی به عمل آورند.