(۱۰۴)

وقتی از سر مهندس این قسمت که یکی از مردان مجرب و سرد و گرم چشیده روزگار و از مردم سوئد بود استفسار شد که افرادی را که باید با این مته‌ها کار کنند از کجا استخدام نموده است وی در پاسخ به دهکده هائی که در سکوت و آرامش در کف دره با فاصله زیادی از آن محل قرار داشت اشاره کرد و وقتی از وی سئوال شد که آیا این مردم روستا با آن صداهای خراشنده و وضع ناراحت کننده از کار خود راضی و خشنود هستند تبسمی کرد و جوابی داد که هرگز فراموش نخواهم کرد. پاسخ وی این بود که این مردم این صداها را دوست دارند.  

بطوریکه پیش بینی می‌شود ساختمان سد دز در اواسط سال ۱۳۴۱ تکمیل خواهد شد و آن وقت است که حوضه عظیم جدیدالاحداث سد پر شده و از آبی که از آن سرازیر می‌شود توربین‌های مرکز تولید برق را که در زیرزمین پشت سد دز بنا شده است به حرکت می‌آورد و ۵۲۰،۰۰۰  کيلووات برق تولید خواهد نمود. مقدار آبی که در حوضه سد ذخیره می‌شود در حدود ۱۶۰،۰۰۰ هزارهکتار زمین مزروعی را آبیاری می‌نماید و چون با احداث این سد می‌توان جریان آب آن نواحی را تحت اختیار درآورد جای هیچ‌گونه نگرانی از سرازیر شدن سیل باقی نخواهد ماند و از خسارات ناشیه از آن که هر ساله تقریباً به یک میلیون دلار بالغ می‌گردد جلوگیری به عمل خواهد آمد.

سدهای دیگر هم بر روی رودخانه کارون که آب رودخانه دز نیز به آن ملحق می‌شود، احداث خواهد شد. از متفرعات این رودخانه و مخصوصاً در قسمت‌های علیای آن ممکن است میلیون‌ها کیلووات برق به دست آورد که تاکنون بدون استفاده مانده و به هدر رفته است.

تاکنون در نتیجه بررسی‌ها و عملیات اکتشافی زمینی و ھوائی در چند نقطه مناسب این رودخانه عظيم محل‌هائی برای احداث سد کشف گردیده و از میزان استحکام و سایر شرائط زمین‌شناسی آزمایش‌هائی به عمل آمده و در امکانات نقاط مزبور شکی باقی نگذاشته است.

اراضی خوزستان دارای منابع عظیم نیرو است و شاید در گیتی کمتر نقطه‌ای مانند خوزستان پیدا شود که در آن واحد ھم دارای منبع برق و هم صاحب نفت و گاز و هم مستعد تولید مواد خام و محصولات پر برکت کشاورزی باشد. البته سال‌ها طول خواهد کشید تا این منابع بزرگ زیر اختیار آدمی قرار بگیرد و تنها امید من این است که زنده بمانم و برآورده شدن این امید را با چشم خویش بنگرم. چون اینک عمر من به چھل و یک رسیدہ است احتمال می‌دھم که دیدار چنین روزی میسر خواهد بود.

شنیده ام در یکی از سال‌های اخیر هنگامی که وینستون چرچیل جشن روز تولد خویش را برگزار می‌کرد، عکاسی جوان که عکس از وی برداشته بود بعنوان اظهار تبریک به وی گفته بود که آرزوی وی آن است که تا ده سال دیگر در جشن تولد او شرکت کرده و عکس از وی بردارد. چرچیل رندانه عکاس جوان را برانداز کرده می‌گوید: تو جوان سالم و تندرستی بنظر می‌آیی و دلیلی ندارد که به چنین آرزوئی موفق نگردی! 

در کشور ما تنها استان خوزستان دارای منابع بزرگ تولید برق و غیر آن نیست بلکه در سلسله کوهستان‌های ایران نقاط بسیار مناسب برای احداث سد بمنظور تهیه آب برای کشاورزی وجلوگیری از سیل و تولید نیرو و گاهی برای مجموع این مقاصد یافت می‌شود. در بسیاری از نقاط ایران کوه‌ها تقریباً به شکل عمودی به آسمان سر کشیده و در دو طرف دره‌ها دیوار بلند و محکم بوجود آورده است و از این جهت می‌توان به هر ارتفاعی که منظور باشد برای ذخیره کردن آب مورد نیاز سد در آن نقاط احداث نمود.

گاهی طبیعت خود سدهائی به وجود آورده و تالاب های بزرگی پشت سراین سدهای طبیعی احداث کرده است و تنها کاری که در برابر آدمی قرار دارد این است که این کارهای نیمه تمام طبیعت را بصورت کمال درآورد.