صفحات

جستجو در مندرجات کتاب

۱۳۹۶/۰۲/۲۰

(۲۰۲)

وی که در اواخر سال ۱۳۳۸ به سمت سفیرکبیر ایران در امریکا منصوب شده امیدوار است که در مقام جدید خود در کالبد جوانان نگران ایرانی روحی تازه بدمد و با داشتن ارتباط دائم و مستقیم با محصلین، آنها را از بدبینی و یأس به در آورده برای بازگشت و خدمت به میهن خود تشویق و ترغیب نماید. وزارت کار نیز برای برقراری ارتباط دانشجویان خارج و مساعدت با آنها در هنگام تحصیل و در نظر گرفتن شغل‌هائی متناسب با استعداد و ذوق هر یک در بازگشت به ایران طرحی تهیه و تنظیم نموده است.

نظر اساسی این وزارتخانه که مورد تأیید من نیز هست آن است که این نگرانی طبیعی را باید قبل از آنکه در مغز جوانان ریشه بدواند از میان برد. مثلا اگر مهندس کشاورزی از برنامه عمرانی ما آگاهی پیدا کند و یقین داشته باشد که پس از فراغ از تحصیل و بازگشت به ایران برای وی شغل مناسب آماده است با احتمال قریب به یقین خدمت کشور خود را به زندگی در غربت هرچند در آنجا وسائل بدوی آسایش وی بیشتر فراهم باشد ترجیح خواهد داد. ما باید از روح فعال و میهن‌پرست جوانان خود برای پیشرفت اصول ناسیونالیزم مثبت که در فصل ششم مفصلا ذکر شد استمداد کنیم. پیشانی ملت ایران را نور افتخارات گذشته روشن ساخته است و اگر بتوانیم برای جوانان خود وسائل و فرصت‌هائی پدید آوریم که لیاقت و علاقه خویش را به مرز و بوم نیاکان خویش به مقام بروز و ظهور برسانند می‌توان به میهن‌پرستی آنها اعتماد و اطمینان داشت.

نظر دیگری نیز که در این مورد پیشنهاد می‌شود آن است که در داخله کشور هرچه زودتر دستگاه تحصیلات عالیه را آنقدر توسعه بخشیم که برای جوانان ما تکمیل معلومات در خود کشور میسر باشد و نیازی به رفتن به خارجه پیش نیاید. در قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم با آنکه در دانشکده‌های امریکا وسایل تحصیلات عالیه تا حدود لیسانس فراهم بود امریکائیان برای تحصیل درجات عالی‌تر به کشورهای اروپائی رهسپار می‌شدند. دیری نگذشت که این نقیصه را مرتفع ساختند وجوانان امریکائی دیگر برای تحصیلات عالیه فوق لیسانس احتیاجی به مسافرت به کشورهای اروپائی پیدا نکردند.

کشور ایران نیز وارد تحول شگرفی شده و مؤسسات علمی ما کم کم محصلین خارجی را به طرف خویش جلب کرده‌اند و مشهودات حکم می‌کند که این عده روز به روز افزایش خواهد یافت. بعلاوه عده جوانان ایرانی که برای تکمیل تحصیلات خود می‌خواهند به کشورهای دیگر بروند نیز برحسب تناسب رو به نقصان است و در نتیجه آن نگرانی و ناراحتی روحی که به آن اشاره شده به همین میزان تقلیل خواهد یافت. من همواره معتقد بوده‌ام که باید محصلین و معلمین ما برای تکمیل معلومات به خارج از کشور اعزام شوند ولی نقشه من این است که این کار جنبه مبادله پیدا کند و دانشمندان ایرانی برای کسب فیض و افاضه به دیگران مسافرت کنند و محصلین و جوانان و دانشمندان خارجی نیز به ایران بیایند و ما را از منابع علمی خود بهره‌مند کنند و از سرچشمه فیاض فرهنگ کهنسال ما نیز کسب فضیلت نمایند. تأسیس دانشگاهی طبق روش امریکا که بدان اشاره شد یکی از وسایل پیشرفت این طرح است که باید در تمام دستگاه فرهنگی ما به مقام عمل و آزمایش درآید.

علاقه من نسبت به پیشرفت‌های علمی وفرهنگی کشور ایران آنقدر شدید است که هر چه در بسط و توسعه و تکمیل آن ذکر کنم مختصری از منویات قلبی من بیش نخواهد بود. در محیط فرهنگی جریان تغییر و تحول و پیشرفت سرعت بسیار یافته است و همین سرعت در من نشاط و عشقی نیرومندتر ایجاد می‌کند زیرا برای من یقین حاصل است که آینده ایران و جوانان ایرانی و تمام مردم این بخش از جهان با پیشرفت و تکامل علمی و فرهنگی پیوسته است.