در
فصول پیشین این نکته را روشن کرده ام که غرور ملى ملت ایران بسیار است ولی از لحاظ
روانشناسی در نهاد آنها نیز صفتی که جلوگیر قدرشناسی از کمکهای بدون قید و شرط
باشد، وجود ندارد و در حقیقت میل داریم میزان کمکهای اصل چهار افزایش یابد، زیرا
چنین افزایشی به صلاح و نفع هر دو طرف دهنده و گیرنده خواهد بود.
در
هنگام قدرشناسی از عملیات اصل چهار میل دارم خوانندگان این کتاب به خاطر بسپارند
که در کناره کوههای شامخ البرز در نزدیکی های شهر تهران ستون سادهای به یادبود
دکتر هنری ج. بنت نخستین رئیس اداره اصل چهار بر پا شده است که کار خود را از
ایران آغاز کرد و بتدریج دامنه آن در سراسر گیتی وسعت یافت. دکتر بنت که در یکی از
روزهای طوفانی و برفی آذرماه سال ۱۳۳۰ در
اثر سانحه هوائی نزدیک همین ستون فعلی چشم از جهان فروبست از جمله مردان واقعی بینالمللی
بود و من بارها در این فکر بودهام که مرگ او خود بهمنزله یکی از حلقههای پیوند
میان دو کشور ماست.
کمکهای
فنی سازمان ملل متحد در ایران نیز مایه تشویق و تحریض ما در کار بوده است. برنامه
سازمان ملل متحد در ایران نیز مانند اصل چهار از بزرگترین برنامههای آن سازمان
در جهان است و در سال ۱۳۳۹
عده کارمندان آن در این کشور از صد تن متجاوز بوده است. میزان کمکهای سازمان ملل
متحد رویهمرفته به پایه کمکهای مالی و مادی اصل چهار نرسیده است ولی در به
کاربردن فنون جدیده برای رفع نیازمندیهای مردم همان علاقه و شور و توجه را داشته
است.
یکی
دیگر از وجوه شباهت این دو برنامه آن است که از آغاز فعالیت
خود امور کشاورزی را بر هر کار دیگر مقدم داشتهاند ، چنانکه بیش از یک چهارم از
متخصصین سازمان ملل متحد در ایران در کارهای مربوط به کشاورزی مانند حاصلخیزی
زمین، تهیه آب، بهبود بذر و نباتات، تولید غلات و پنبه، دامپروری، توسعه محصولات
لبنی، جنگلبانی ، تهیه آمار و ترتیب فروش محصولات کشاورزی مشغول بوده و هر دو
سازمان به فرهنگ و بهداشت عمومی توجه خاص مبذول داشتهاند سازمان ملل متحد در طرز
امور فرهنگی ما مطالعات سودمندی به عمل
آورده و در تدوین برنامههای کارآموزی ما
کمکهای مفیدی نموده است و هر سال در حدود پنجاه جایزه تحصیلی در اختیار ما گذاشته
است که بوسیله آن عدهای از ایرانیان در کشورهای خارج به کسب علم و هنر میپردازند.
در
رشتههای آموزش و پرورش، قابله و پرستار، تجزیه مواد غذائی و داروئی، مبارزه با
مالاریا و تراخم و کرمهای ناقل میکروبهای بیماری که مخصوصاً در نواحی جنوبی کشور
وجود دارد از متخصصینی که سازمان ملل به کشور ما اعزام داشته است استفاده شایان
کردهایم و طبق نیت ما در موازنه و همآهنگ ساختن عملياتی که در توسعه و بهبود
اقتصادی و صنعتی آغاز کردهایم، کارشناسان این سازمان برای تربیت کارمندان دفتری و
اداری و تهیه نیروی انسانی، احیاء و توسعه صنایع کوچک، سفالسازی، بافندگی منسوجات
ریسمانی، ساختن ماشین آلات، زمینشناسی، تجزیه مواد معدنی و فلزات، مهندسی معدن،
تراش سنگهای معدنی، ساختن فولاد و آهن، مخابرات راه آهن، آمارهای اقتصادی و
اجتماعی، احداث
و مرمت شاهراهها با ما همکاری کردهاند.
این
متخصصین مخصوصاً در اثر تقاضای مخصوص ما اعزام شدهاند و به نظر من تنوع کار و
رشتههای تخصصی آنها نمودار برنامههای گوناگون و دامنهداری است که ما برای عمران
کشور طرح کرده و به موقع اجرا گذاشتهایم. ضمناً باید ناگفته نگذاشت که متخصصین
سازمان در رشتههای صنعتی و کشاورزی در دستگاههای دولتی یا وابسته به دولت و
مؤسسات خصوصی وشخصی نیز مشغول کار هستند.