(۲۲۸)

با این وصف به عقیده من مهمترین عامل قطعی توسعه صمیمیت ما با دموکراسی‌های غرب در اثر پیشرفت‌های علمی و فنی است که دنیا را کوچك ساخته و فواصل عظیم را از بین برده است.

وجود وسائل مواصلات فورى مانند رادیو، تلفن و تله‌فتو بین ایرانیان و مردم غرب و سایرکشورها آنان را با یکدیگر نزدیک ساخته و از همه مهم‌تر آن‌که سیل مسافرین خطوط هوائی بین‌المللی که هریک مدت یک هفته یا یک ماه و یا بیشتر در ایران اقامت می‌نمایند به کشور ما روی آورده است. اگر در یکی از روزهای سال مدت کوتاهی در فرودگاه تهران توقف کنید با مشاهده آمد و شد متوالی مردم ملل مختلف احساس می‌کنید که به یکی از مراکز مبادلات فرهنگی بين‌المللی وارد شده‌اید.

در هر فرودگاه بزرگ هنگامی که هواپیمائی به زمین می‌نشیند عده کثیری از وسائل موتوری دور آن گرد می‌آیند و هر یک خدمتی را برای آماده کردن آن تعهد می‌کنند. می‌دانم یکی از ظرفا گفته است که در زمان‌های قدیم نیز وقتی کاروانهای بزرگی در شهری بار می‌گشادند وسائل نقلیه آن زمان به استقبال آنها می‌رفتند تا شتران را «سرویس» کنند یعنی  آماده مسافرت بعدی نمایند. اما بعضی از مردم دیر باور این سخن را قبول ندارند و شتر را از هرگونه «سرویسی» بی‌نیاز می‌دانند.

به هرحال در اواخر سال ۱۳۳۸ هنگام تشکیل جلسات سنتو در تهران یک هواپیمای نظامی کشورهای متحده امریکا نمایندگان آن دولت را در ظرف دوازده ساعت از واشنگتن بدون توقف به تهران رسانید و دیری نخواهد گذشت که هواپیماهای مسافربری جدید که در اروپا و امریکا طرح آن ریخته شده و سرعتشان زیادتر از سرعت صوت خواهد بود این پرواز تاریخی را به نظر کُند جلوه‌گر سازند.

این تغییرات شگرف علمی در امور دفاعی مبادلات فرهنگی نتایج عظیمی داشته است. مثلا در سال ۱۹۵۸ کشورهای لبنان و اردن یکی پس از دیگری از کشورهای امریکا و انگلستان استمداد کردند و ایرانی میهن‌پرست هیچ‌گاه فراموش نمی‌کند که نیروهای این کشورها با چه سرعتی به آنجا وارد شدند. با وضعی که بشر در عصر تسخیر فضا پیش می‌رود، دیری نخواهد گذشت که موشک‌های دوردست‌ترین متفقین ما با نشانه‌گیری دقیق، مراکز متجاوزین به این قسمت از گیتی را مورد هدف قرار دهند. با در نظر گرفتن تمام این وسائل است که ما به کمک دوستان غربی و شرقی خود برای پیشرفت و امنیت این ناحیه متشنج تکیه داریم.

با وصف این مطالب از اطلاعات ناقص و قصرفهم بعضی از مفسرین آمریکائی که اخبار را تجزیه و تحلیل می‌کنند تعجب می‌کنم. در سال ۱۳۳۸ یکی از مفسرین مشهور امریکائی برنامه تلویزیونی مفصلی در باره اوضاع ایران تهیه کرد و شنیده‌ام چندین میلیون نفر از مردم امریکا آن را مشاهده کردند. از جمله اظهارات غیر واقعی که در آن برنامه گنجانده شده یکی آن بود که کشور ایران بزرگترین توليد کننده بنزین هواپیما است در صورتی که در تولید این ماده نفتی مخصوص ما از امریکا خیلی عقب‌تریم. نکته عجیبی که از این برنامه تلویزیونی به خاطر من مانده است آن است که از آغاز تا پایان، از برنامهٔ قابل توجه اصل چهار و فوائدی که برای ایران داشته و یا از کمک‌های فنی بسیار سودمند سازمان ملل متحد در این کشور بندرت سخنی رفته بود.